گره چینی چوب از سبک‌های هنری ظریف و اصیل ایرانی برای استفاده در فضاهای داخلی یا خارجی است. از این هنر در ساخت پنجره‌های منازل، نرده‌ها، پارتیشن‌ها و درهای اماکن متبرکه استفاده می‌شود. هنر گره چینی، ترکیب و ساخت نقش‌های هندسی و تکرار آنها به صورت قرینه کنار هم است که در این هنر از هیچ ابزار میخ و چسب برای اتصال قطعات استفاده نمی‌شود بلکه با ضربه و زبانه زدن قطعات سوهان کشیده درون هم قرار گرفته می‌شوند. در ادامه مطلب با گره چینی چوب، اجزا و ابزارهای موردنیاز آن بیشتر آشنا شوید.
اجزای اصلی گره چینی
گره چینی چوب دارای دو جز آلت و لقط می‌باشد. آلت خط مرزی اطراف لقاط است که این خطوط در گره‌های مختلف متفاوت می‌باشد. در هنر گره چینی، آلت یعنی ابزار، افزار واسطه‌ای فاعل و مفعول برای رسیدن به اثر ساخته شده موردنظر که آن را به عنوان واحد کار در گره می‌شناسند. لقاط در این هنر شکل‌های مختلف گره از انواع چوب، شیشه یا هر جنس دیگر است که از طریق خط‌های مستقیم با قاعده منظم به شکل‌های هندسی خاص تبدیل شده‌اند، این شکل‌ها محدود به یک قاب یا زمینه می‌باشند.
روش تولید انواع گره چینی چوب
برای تولید انواع گره یا لقاط چینی چوب ابتدا باید آن را به صورت دلخواه با هر مدلی طراحی کرد. طراحی گره براساس اندازه زمینه یا چارچوب کار موردنظر انجام می‌شود و برای پیاده سازی آن، از طرح گره الگو یا قالب برداشته خواهد شد. این گره‌ها به صورت زبانه‌ای در هم قفل می‌شوند که به عنوان اتصالات کوچکی از چوب روی کار پیاده می‌شوند. پس از پیاده سازی از طریق اره فلکی یا فارسی بر، زاویه‌های اتصال روی چوب را برش داده و با ابزار رنده روی آلت‌ها زده می‌شود. همچنین سر هر آلتی فاق و زبانه زده و در نهایت گره‌ها را کنار هم چیده و اتصال‌ها و شیشه‌های رنگی برش خورده درگیر کار می‌شود. گره‌های ایجاد شده در ابعاد مختلف باید زوج و به صورت تند، کند، تند رقمی، شش، موج و چهار ترنج باشند.
ابزارهای ضروری در هنر گره چینی چوب
هنر گره چینی چوب مانند هنرهای دیگر به ابزارهای اولیه و اساسی نیاز دارند تا به کمک آنها بتوان کار را تمیز، مرتب و بی نقص انجام داد؛ زیرا هر چه کار انجام شده گره چوبی منظم‌تر باشد، زیبایی فضا دو چندان خواهد شد. معمولا ابزار آلات استفاده شده برای ساختن گره ابزارهایی است که در کارگاه درودگری برای ساخت محصولات یا قطعات نیز استفاده می‌کنند. ابزارهای گره چینی چوبی شامل اره، رنده، گیره، خط‌کش، سنباده، سوهان، چکش، گونیا و غیره است. همچنین این هنر به مواد اولیه علاوه بر ابزارها نیاز دارد که از همه مهمتر می‌توان به چوب درخت چنار، چوب نارنج، گلابی، گردو، عناب و درخت‌های جنگلی آزاد و راش اشاره کرد که بافتی منسجم دارد و از مقاومت بالایی برای کار و ایجاد نقش و نگار روی آنها برخوردار است. برای استفاده از انواع چوب در گره چینی باید چوب‌ها را در مدت زمان 5 تا 6 سال در انبار نگه داشت تا کاملا خشک شود. بعد از اینکه چوب خشک شد، آن را در ابعاد مورد نظر برش داد.
انواع اره
در ساخت قطعات مختلف گره چینی چوب از انواع ماشین اره و اره‌های دستی برای برشکاری قطعات چوبی استفاده می‌شود که شامل موارد زیر می‌باشد:
- اره فلکی نوعی ماشین اره برای برش کاری است که برای برش‌های قوس بری، زاویه بری، طولی و عرضی، اتصالات فاق و غیره استفاده می‌شود و دارای قطر فلکه بین 40 تا 100 سانتی‌متر است.
- اره رادیکال یا گردبر برای برش‌های چوب ام دی اف، نئوپان، طول و عرض و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- اره چکشی یا عمودبر برای برش‌های پیچیده روی انواع سطوح چوب، پلاستیک و غیره با ضخامت کم استفاده می‌شود.
- اره برقی برای برش انواع چوب مورد استفاده قرار می‌گیرد که از انواع و سایز‌های مختلف برخوردار است و مناسب با ضخامت چوب در گره چینی می‌توان تیغه‌های آن را جابجا کرد.
- اره فارسی‌بر از انواع اره برقی است که در صنعت چوب برای برش زاویه‌دار انواع کف پوش، قرنیز، قاب عکس و وسایل دکوراتیو استفاده می‌شود.
- اره‌های دستی از قدیمی‌ترین نوع اره هستند که دارای دندانه‌هایی با بیشترین زاویه نسبت به اره‌های دیگر می‌باشند. از این نوع اره برای برش چوب‌های ضخیم می‌توان استفاده کرد.
انواع رنده
از انواع رنده در هنر گره چینی چوب برای مرتب کردن و صیقلی کردن سطوح چوبی استفاده می‌شود که شامل موارد زیر است:
- رنده خشی برای برطرف کردن ناهمواری‌ها و پاک کردن مواد اضافی روی چوب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- رنده دوراهه در هنر گره چینی چوب کارایی زیادی دارد که دارای گونیای متحرک و تیغه قابل تنظیم می‌باشد؛ با این گونیا عمق و عرض دوراهه تنظیم می‌شود.
- رنده دستی از قدیمی‌ترین رنده‌های صنعت چوب و گره چینی چوب است که برای صیقلی کردن و فرم دادن سطح چوب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- رنده کف‌بر برای صاف کردن و ایجاد زاویه قائم در قسمت لبه‌های سطح چوب استفاده می‌شود.
- رنده گنده‌گی برای یک دست کردن ضخامت قطعات چوب با عرض یکسان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع گیره
انواع گیره نجاری از ابزارهای پرکاربرد و ضروری در صنعت چوب و گره چینی است. گیره ابزاری نگهدارنده و اتصال دهنده برای دو قطعه روی کار و زمینه موردنظر می‌باشد. این ابزار دارای دو نوع گیره دستی و گیره روی میز است.
- گیره دستی در هنر گره چینی برای کنترل مونتاژ قطعات، پرس و نگهداری دو قطعه چوبی کنار هم استفاده می‌شود.
- گیره رومیزی به صورت ثابت روی میز نصب می‌شود که برای ثابت نگهداشتن قطعات جهت تعمیر، سنباده زدن، تنظیم صاف و صیقلی بودن چوب و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع خط‌کش
خط‌کش در صنعت چوب و گره چینی برای اندازه‌گیری‌های دقیق قطعات و برش مورد استفاده قرار می‌گیرد که در این هنر دو نوع خط‌کش تیره‌دار و کولیس در نظر گرفته می‌شود.
- خط‌کش تیره‌دار برای اندازه گیری و نشانه گذاری دقیق جهت برش قطعات کار استفاده می‌شود تا بتوان خطوط موازی با لبه کار را در گره چینی با زمینه‌های مختلف کشید.
- خط‌کش کولیس از دقت بسیاری بالایی برای اندازه گیری عمق شکاف، ضخامت و عرض قطعات چوبی است که از ظرافت و استحکام کافی حین کار برخوردار می‌باشد.
سنباده
از سنباده برای یک دست کردن و برداشتن لایه اضافه و براده، پولیش و صیقلی کردن سطوح قطعات چوبی استفاده می‌شود.
- سنباده نواری برای صاف و پولیش کردن سطوح چوبی استفاده می‌شود تا با لایه برداری، پولیش سطح چوب، برداشتن لک و رنگ از سطوح بتوان بهترین سطح چوب را برای پیاده سازی انواع طرح و فرم دادن به آن داشت.
- نوع دیسکی این سنباده به شکل دایره‌ای مانند سنباده نواری برای سنباده زدن و پولیش کردن سطوح، لایه برداری، برداشتن لک و رنگ استفاه می‌شود.
- سنباده لرزشی به شکل تخت یا گرد برای صیقلی کردن و پولیش کردن سطوح استفاده می‌شود که وظیفه لایه برداری، برداشتن لک و رنگ دارد.
- سنگ چرخ یا چرخ سنباده برای تیز کردن ابزارها، پولیش کردن، سنباده زدن قطعات کوچک استفاده می‌شود.
چکش پلاستیکی
در گره چینی چوب از چکش پلاستیکی برای کوبیدن و ضربه زدن جهت چسبیدن قطعات دیگر روی سطوح چوبی استفاده می‌شود. با توجه به اینکه در این هنر از پیچ یا چسب برای چسباندن قطعات قرینه روی زمینه چوبی استفاده نمی‌شود، پس با کنار هم قرار گرفتن آنها و فشار آوردن یا کوبیدن از طریق چکش پلاستیکی، از محکم شدن آنها روی سطوح مطمئن خواهید شد.
سوهان
سوهان یکی از ابزارهای مهم در گره چینی چوب است تا با استفاده از آن بتوان قطعات مختلف را نرم، صاف، یکدست و تیز کرد. از این ابزار با آج ریز می‌توان روی سطوح یا قطعات ریز و ظریف استفاده کرد.
گونیا
گونیا در هنر گره چینی چوب ابزاری برای کنترل درست اتصال قطعات کنار هم، خط‌کشی روی چوب و بررسی کردن درست بودن زوایای مختلف در زمینه و سطوح چوب استفاده می‌شود. در این هنر براساس نیاز انواع مختلف گویا 90 درجه، فارسی و بازشو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- گونیا 90 درجه یا همان گونیای معمولی برای بررسی درست بودن حالت گونیایی شکل قطعات روی زمینه کار، خط‌کشی، اندازه گیری همزمان قطعات داخلی و خارجی استفاده می‌شود.
- گونیا فارسی برای برش دادن و ترسیم قطعات چوبی با زاویه 45 و 135 درجه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- گونیا بازشو یا گونیای چرخنده برای ایجاد زاویه‌های مختلف روی قطعات کار استفاده می‌شود که این ابزار از طریق نقاله قابل تنظیم است. به دلیل چرخان بودن این گویا برای زوایای داخلی و خارجی قطعه می‌توان از آن استفاده کرد.
قیمت ابزار آلات ساخت گره چینی
برای اطلاع از قیمت هر کدام از ابزار آلات گره چینی چوب می‌توانید به تگ قیمت آن محصول در سایت مراجعه کنید؛ در صورت غیر فعال بودن دکمه خرید و یا نیازمند استعلام تلفنی بودن محصول، برای اطلاع از موجودی و قیمت تماس نمایید.