⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 12 دقیقه
یه راهنمای کامل پرداخت چوب رو 0 تا 100 میخوام بهت بگم که با این راهنما سطح کارت بی نقص میشه. برای ساختن یه ظرف، میز، صندلی یا هر وسیله چوبی اگر اصول کار رو بلد باشی و مراحل رو کامل انجام بدی هم ظاهر کار قشنگ میشه هم دوام و کیفیت محصولت چند برابر. اما مراحل کار رنگ آمیزی چوب به چه ترتیبه؟ فرق رنگ و واکس چی هست؟ کدوم مورد به کار شما میاد؟ اگر این سوالا و چندین سوال دیگه برات پیش اومده یا مراحل رنگ کاری رو درست نمیدونی یا میخوای بدونی آخرش بین واکس، رنگ، روغن و... کجا و چرا استفاده کنی؟
مراحل رنگ آمیزی چوب
قبل از معرفی و توضیح درباره تفاوت و کاربرد رنگ، واکس، بتونه و... لازم است یک توضیح کلی در مورد مراحل رنگ آمیزی چوب بدانیم. چوب خام در حالت عادی دارای گره، ترک، درز و بافت زبر و خشن است که در حالت خام هم محصول نهایی کیفیت بالایی ندارد هم رنگ به خوبی روی کار نمی نشیند و به مرور زمان ترک و گره ها بیشتر می‌شوند. پس ما باید از نخستین مرحله یعنی چوب خام در نظر بگیریم تا به مرحله آخر یعنی محصول نهایی می رسیم. اما مراحل رنگ آمیزی چوب خام به چه ترتیبی است؟
- زیرسازی: یکی از مراحل مهم در رنگ آمیزی چوب زیرسازی کار است. در اینجا نه رنگ به کار ما می آید نه واکس و باید از سنباده، بتونه، سیلر کیلر و پولیش استفاده کنیم. همان طور که گفتیم چوب خام در حالت اولیه دارای پوسیدگی، صمغ، شکستگی، گره و ترک است اگر این گره و ترک ها را از بین نبریم به مرور بافت چوب خورده می شود. در کارگاه های بزرگ الوارهای چوب را با دستگاه رنده و گندگی یا دستگاه سنباده صاف و یکدست می کنند تا بافت زبر چوب از بین برود.
- ترمیم بافت چوب: بعد از باربرداری و صاف کردن سطح چوب هنوز گره و ترک ها وجود دارن و اگر با بتونه کاری ترمیم نشن توی لوازمی مثل مبل، میز، تخت، صندلی و.... تحمل وزن و مقاومتشون کم میشه. بتونه چوب در رنگ های مختلف تولید میشه که بتونید متناسب با رنگ بافت چوب بتونه رو انتخاب کنید. بتونه را روی منافذ باز، سوراخ جای گره ها، ترک خوردگی ها بریزید و با کمک کاردک سطح کار را یکدست کنید. در مواردی می توان از سیلر که همون بتونه مایع هم هست استفاده کرد که درز و منافذ رو به طور کامل پوشش میده.
- سنباده زنی: بعد از زیرسازی اولیه و بتونه کاری یک بار دیگه لازمه با کمک سنباده سطح کار رو صاف و یگ دست کنید که به خوبی پرداخت بشه و رنگ یا واکس یا روغن روی کار بشینن و پوشش دهی یکدست باشه. اگر قطعه کار کوچیک باشه میتونید از ورق سنباده سایز کوچیک یا سنباده گیر دستی استفتده کنید اگر هم قطعه کار بزرگه از دستگاه سنباده استفاده بشه بهتره توی این مرحله نیاز به سنباده زبر و خشن نداریم که بافت چوب آسیب نبینه یک پرداخت ملایم کافیه.
- رنگ آمیزی چوب: توی این مرحله نوبت میرسه به پوشش نهایی کار که با توجه به سلیقه و نیازتون می تونید از رنگ، روغن و واکس چوب که توی رنگ بندیای مختلف و حتی بی رنگ تولید میشن استفاده کنید.
- پولیش کاری چوب: پولیش کاری چوب یک ترفند برای محافظت بیشتر از چوبه و برای رفع خط و خش، محافظت در برابر گرد و خاک و رطوبت در مرحله آخر استفاده میشه. برای پولیش میشه از روغن جلا، واکس چوب، وارنیش، لاک پلی اورتان استفاده کرد. مهم‌ترین پولیش ها موارد زیر هستن:
1. پولیش لاکی: سریع خشک میشه، یه لایه سخت و مقاوم روی چوب ایجاد میکنه. یه انتخاب عالی برای مواردی هست که نیاز به محافظت بالایی دارن. یک نمونه کاربردی و مرغوب از پولیش لاکی؛ لاک پلی اورتان هست که برای مشاهده اطلاعات تکمیلی میتونید روی لینک لاک براق پلی اورتان کلیک کنید.
2. پولیش مومی: این مدل میتونه واکس های موم زنبور عسل باشه. برای تولید پولیش مومی از موم طبیعی یا مصنوعی استفاده میکنن و برای سلامتی هیچ ضرری نداره. پولیش مومی یه انتخاب مناسب برای ظروف یا اسباب بازی های چوبیه.
3. پولیش روغنی: این نوع پولیش هم از روغنای طبیعی تولید میشه و به عمق چوب نفوذ میکنه تا بافت چوب درگیر بشه.
4. پولیش سیلیکونی: این نوع پولیش از سیلیکون تهیه شده و برای محافظت در برابر رطوبت گزینه مناسبیه.
خب به طور خلاصه مراحل رنگ آمیزی چوب رو توضیح دادیم اگر میخوای اطلاعات بیشتری داشته باشی مقاله صفر تا صد رنگ آمیزی چوب رو بخون.
اما در ادامه بریم هر محصول و کاربردشون رو کامل‌تر توضیح بدیم تا با تفاوت و کاربردشون آشنا بشید.
بتونه چوب با سیلر چه تفاوتی دارد؟
بتونه و سیلر هر دو در مراحل زیرسازی برای ترمیم بافت چوب و رفع درز و ترک استفاده میشن. از نظر کاربرد نمیشه گفت هر دو محصول یک کاربرد دارن اما کاربداری مشترکی هم دارن و این باعث میشه خیلی از افراد برای انتخاب بین بتونه و سیلر دچار اشتباه بشن. قبل از تفاوتاشون یه تعرف از دوتا محصول داشته باشیم.
بتونه چیست؟ بافت بتونه به صورت خمیری، کرمی یا پودری و ترکیبی از مل، سریش، آب، پودر سینکا، روغن الیف و ... است که برای ترمیم سطح کار، پر کردن درز و شکاف چوب استفاده میشه. بتونه چوب با رنگ بندی مختلف تولید میشه که بر اساس رنگ چوب یا رنگ نهایی که مد نظرتونه میتونید انتخاب کنید. بتونه یه انتخاب عالی برای پوشندن منافذ، مخفی کردن سر پیچ و میخ و سایر اتصالاته.
سیلر چیست؟ بافت سیلر به صورت مایع بی رنگ و ترکیبی از زینک، روی، رزین نیترو سلولز و حلال وایلن بوتیل است. سیلر معمولا یه نقش محافظتی ایفا میکنه و با زدن سیلر سطح کارمون در برابر رطوبت و جذب بالای رنگ محافظت میشه. علاوه بر محافظت سیلر میتونه پرز و الیاف سطح چوب رو از بین ببره و اگر درز و منافذی روی سطح کار وجود داره اونا رو هم پر کنه تا با سطح کار یکدست بشن.
در ادامه میخوام به طور خلاصه مهم‌ترین تفاوت‌های بتونه و سیلر کیلر رو توضیح بدم:
- برای داشتن سطح صاف و یکدست از بتونه استفاده کن، اما اگر هدفت محافظت از سطح کار در برابر جذب بالای رنگ و رطوبته سیلر یه انتخاب خوبه.
- از نظر بافت سیلر مایع است اما بتونه خمیری.
- بتونه برای پر کردن حفره ها و درزها عالیه.
- بتونه نقش ترمیم کننده بافت داره اما سیلر برای محافظت از کار و جلوگیری از جذب بیش از اندازه رنگ، لاک یا جوهر استفاده میشه.
- سیلرها رو گاهی بر پایه آب تولید میکنن.
- بتونه ها به صورت روغنی، اکریلیک یا پلاستیکی تولید میشن.
- بعد از بتونه کاری باید روی سطح کار سنباده کشیده بشه.
توی تصویر زیر نحوه استفاده از بتونه و سیلر رو میتونید، مشاهده کنید.
تفاوت واکس چوب و روغن چوب چیست؟
واکس و روغن چوب دو نمونه از پوشش دهنده های اصلی چوبن که تفاوت‌های مهمی از نظر عملکردی با همدیگه دارن. روغن چوب نفوذ بیشتری به عمق چوب داره اما واکس چوب بیشتر روی سطح چوب می‌شینه. مهم ترین تفاوت واکس و روغن چوب:
- روغن چوب به داخل چوب، الیاف و بافت چوب نفوذ میکنه و مانع از ورود آلودگی و رطوبت پیشگیری میشه. اما واکس چوب به عنوان یک پوشش سطحی و لایه محافظ عمل میکنه.
- روغن چوب باعث تغذیه بافت چوب میشه، از خشک شدن و ترک خوردن چوب جلوگیری میکنه و در برابر آب مقاومت خوبی داره اما واکس چوب به اندازه روغن چوب در برابر آب مقاوم نیست فقط در برابر خراش و سایش مقاومت بیشتری داره.
- واکس چوب باعث درخشش و براقیت سطح کار میشه اما روغن چوب درخشندگی کمتری داره و رگه های چوب رو واضح تر نشون میده.
- از نظر استفاده روغن چوب بیشتر برای ظروف چوبی و سطوحی که در معرض رطوبت و آب هستند استفاده میشه اما واکس چوب بیشتر برای مبلمان، میز، صندلی و اشیای دکوراتیو مناسبه.
تصویر زیر قبل و بعد استفاده از روغن چوب رو بهمون نشون میده.
تفاوت رنگ و واکس چوب
رنگ و واکس چوب از نظر بافت با همدیگه متفاوتن و از نظر عملکرد هم تفاوت اساسی با هم دارن. به طور خلاصه رنگ نقش مهمی در زیباتر شدن ظاهر کار داره اما واکس هم ظاهر رو تغییر میده هم از وارد شدن خط و خش روی سطح کار جلوگیری میکنه. اصلی ترین تفاوت رنگ و واکس چوب به شرح زیر است:
- رنگ چوب میتونه یک پوشش کامل و با سلیقه شخصی روی سطح کار ایجاد کنه و ظاهر کار رو کامل تغییر بده اما واکس چوب حکم یک لایه محافظتی سطحی داره و از خراش و سایش چوب پیشگیری میکنه.
- رنگ چوب معمولا مات است و درخشندگی کمتری نسبت به واکس چوب داره.
- واکس چوب یک بافت نیمه جامد داره اما رنگ چوب رقیق‌تر و به صورت مایع تولید میشه.
نتیجه گیری: رنگ چوب بخریم یا واکس چوب؟
با توجه به توضیحاتی که دادیم انتخاب رنگ یا واکس چوب بر اساس نیاز و نوع کار شماست اما برای انتخاب نهایی نکات زیر رو در نظر بگیرید:
- اگر هدف تغییر اساسی رنگ چوب رو دارید رنگ چوب انتخاب بهتریه.
- اگر به دنبال حفظ ظاهر طبیعی چوب هستید واکس چوب رو انتخاب کنید.
- اگر محافظت بیشتر مد نظرتونه خب رنگ چوب قدرت محافظتی بالاتری داره.
- اگر استفاده راحت توی اولویتتونه خب واکس چوب روش استفاده راحتی داره.
در نهایت سعی کنید قبل از خرید با یه متخصص مشورت داشته باشید تا بر اساس نیازتون و نوع چوبتون بهترین گزینه رو انتخاب کنید. چوبینر مرجع تخصصی معرفی انواع رنگ، واکس، بتونه و روغن چوب است و با ارائه مشاوره رایگان می تونید با اطمینان خاطر بهترین رنگ یا واکس چوب رو بخرید.
لیست قیمت انواع روغن، رنگ، واکس و بتونه چوب
سوالات متداول
رنگ چوب بهتر است یا واکس؟
استفاده از واکس چوب یا رنگ چوب یک انتخاب کاملا شخصیه اما اینجا میخوام مزایا و معایب این دو مورد رو بررسی کنم:
مزایای استفاده از رنگ چوب:
- مقاومت بالا در برابر رطوبت و اشعه خورشید.
- دوام و ماندگاری بیشتر.
- ایجاد سطح صاف و یکدست.
معایب استفاده از رنگ چوب:
- در مواردی که پوشش دهی کامل دارد بافت چوب تا حدودی پوشانده میشه.
- در برخی از رنگ ها بوی تند و قوی وجود داره.
مزایای استفاده از واکس چوب:
- ایجاد ظاهر گرم و طبیعی در چوب.
- روش استفاده آسان نسبت به رنگ چوب.
- در اکثر موارد واکس چوب از مواد طبیعی تولید میشه.
معایب استفاده از واکس چوب:
- محافظت کمتری نسبت به رنگ و روغن برای بافت چوب داره.
- در زمان‌های کوتاه و به طور مکرر باید تجدید بشه.
برای پوشش نهایی چوب از چه محصولی استفاده کنیم؟
در نهایت پس از رنگ آمیزی با کمک پولیش، لاک، وارنیش و براق کننده می توان یک لایه محافظتی روی سطح کار ایجاد کرد تا هم ظاهر براق و درخشنده ای داشته باشه هم در برابر خط و خش و آسیبب از چوب محافظت بشه.
محافظت روغن چوب بیشتر است یا واکس چوب؟
با توجه به این که روغن چوب به عمق بافت چوب نفوذ میکنه در برابر رطوبت، قارج، کپک، نفوذ حشرات، پوسیدگی و... قدرت محافظتی بیشتری داره.
پوشش دهی رنگ چوب بیشتر است یا واکس چوب؟
رنگ چوب پوشش دهی بیشتری نسبت به واکس چوب داره و در مواردی مثل جوهر چوب، جوهر به عمق چوب هم نفوذ می کنه.
بعد از رنگ کردن چوب استفاده از پولیش لازم است؟
استفاده از پولیش به طور حتم جزو موارد واجب نیست اما برای بالا بردن کیفیت کار، محافظت از رنگ، زیباتر شدن ظاهر کار می تونید از پولیش استفاده کنید.