آموزش بتونه کاری چوب

در صنعت چوب می‌توان هنرهای بسیاری مانند بتونه کاری، خراطی، معرق و غیره را انجام داد که از آنها برای ترمیم یا تزیین انواع سازه‌های چوبی استفاده می‌شود. بتونه کاری چوب از جمله هنرهایی است که به تعمیر و ترمیم خراش‌های سطح چوب، ترمیم ترک خوردن درز چوب، برطرف کردن نقص‌های مختلف روی سطوح مبلمان و لوازم چوبی منزل و غیره کمک می‌کند. معمولا برای بتونه کاری باید سطح روی کار را با سنباده صاف و صیقلی کرد تا بتوان کاری بی نقص روی چوب انجام داد، از طرفی این فرآیند در هنگام رنگ کاری روی انواع سطوح چوبی از اهمیت زیادی برخوردار است. در ادامه مطلب به مواردی مانند مواد لازم برای تهیه بتونه، وسایل مورد نیاز برای بتونه، چگونگی بتونه کاری و غیره اشاره خواهد شد تا با نحوه بتونه کاری چوب آشنا شوید، پس مطالب زیر را دنبال کنید.

بتونه کاری چوب

آموزش بتونه کاری چوب قبل از استفاده از بتونه و رنگ کردن چوب اهمیت زیادی دارد زیرا باید با مواد لازم تهیه ملات یا بتونه آشنا باشید تا بدانید از کدام مواد باید برای تهیه بتونه وسایل موردنظر استفاده کرد. همچنین وسایل و ابزار آلات اولیه و با کیفیت برای بتونه کاری چوب نیاز است که باید قبل از بتونه کاری آنها را تهیه کنید تا در حین کار دچار مشکل نشوید. با توجه به اینکه چوب در انواع طرح و رنگ موجود است باید مطابق با آن مواد اولیه بتونه را آماده کرد زیرا ترکیب مواد اشتباه باعث آسیب به سطح کار خواهد شد. به عنوان مثال با ترکیب مواد گل‌های معدنی رنگی، سریش، مل و آب می‌توان بتونه‌ای ساخت که مطابق با رنگ چوب بلوط یا چوب‌های مشابه دیگر باشد. با ترکیب مواد بتونه می‌توان از  رنگ‌‌های شفاف یا آستری روی سطوح چوبی استفاده کرد. باید به این نکته نیز توجه داشت که مثلا برای چوب‌های ام دی اف باید از بتونه مخصوص ام دی اف استفاده کرد تا از متورم شدن چوب آن جلوگیری شود. 

مواد موردنیاز برای تهیه بتونه چوب

برای تهیه بتونه انواع سازه‌های چوبی باید از مواد مختلفی مطابق با نوع و رنگ چوب استفاده کرد. از این مواد برای ترکیب انواع بتونه مانند بتونه سریشی دست اول یا دوم و بتونه روغنی استفاده می شود. این مواد شامل موارد زیر است:

• پودر مل یا گل بتونه جز ماده اصلی بتونه می‌باشد که ترکیبی از کربنات کلسیم و شبیه آرد با رنگ سفید متمایل به کرم است.
• پودر اخرا یا اکسید آهن به رنگ قرمز برای حل شدن در انواع روغن و آب مناسب است. از این پودر برای تغییر رنگ بتونه استفاده می‌شود زیرا پودر اخرا از رنگ‌های مهم اکسید آهن است.
• پودر امرا از مواد بتونه بارنگ قرمز متمایل به قهوه‌ای می‌باشد. 
• گل ماشی باعث رنگ دهی به بتونه در گروه‌های رنگی مختلف زرد با رنگ‌های دیگر می‌شود.
• دوده برای رنگ دهی به بتونه با رنگ مشکی استفاده می‌شود.
• سریش ماده قهوه ای رنگی است که برای چسبندگی با آب ترکیب می‌شود تا بتونه‌ای مستحکم روی سطوح چوبی داشته باشیم. 
• آب برای ترکیب با مواد دیگر جهت خمیری شدن بتونه استفاده می‌شود.
• سینکا پودر سفید رنگ و سنگین برای ساخت بتونه روغنی است تا رنگ و روغن روان شود.

مراحل انجام بتونه کاری چوب و ابزار آلات مورد نیاز 

بتونه کاری چوب مانند دیگر کارهای هنری روی سطوح چوب دارای ابزارهای اولیه و ضروری است که این ابزارها شامل سنباده، جاروبرقی، بتونه، کاردک، پوشش سیلر پلی اورتان و رنگ می‌باشد. در هنگام خرید ابزارهای ضروری برای بتونه کاری چوب باید به آن نکته نیز توجه کرد که حتما ابزارهای مرغوب و با کیفیت تهیه کنید تا بتوانید بتونه کاری مناسبی روی سطوح با انواع چوب و رنگ داشت. پودر رنگ، پوشش و رنگ‌هایی که روی سازه‌های چوبی استفاده می‌شود حتما باید مطابق با رنگ اصلی وسیله باشد تا پس از اینکه کار بتونه کاری انجام گرفت و سطح با رنگ مورد نظر پوشش داده شد، زیبایی چوب و وسیله حفظ شود. بتونه‌ کاری تمیز باعث رنگ پذیری بهتر روی سطوح چوبی می‌شود و زیبایی سازه‌های چوبی را در محیط داخلی و خارجی محیط چند برابر خواهد کرد.

پس از تهیه ابزار آلات بتونه کاری باید ابتدا سطح کار را باید از طریق ابزار سنباده صاف و صیقلی کرد تا هیچگونه تیزی در لبه‌ها و پوسته شدن رنگ روی سطوح چوبی نباشد. سپس با جاروبرقی گردهای روی چوب را پاک کنید. پس از جارو زدن گردهای چوب سطح کار با ابزار کاردک بتونه مورد نظر چوب را روی سطح چوب و قسمت‌های آسیب دیده بزنید، در صورت مشاهده بتونه اضافی روی کار می‌توان از کاردک برای پاک کردن و برداشتن آن استفاده کرد. سپس باید صبر کنید تا قسمت‌های بتونه زده به خوبی خشک شود. زمانیکه از خشک شدن کامل بتونه مطمئن شدید، مجددا با استفاده از سنباده سطح کار و هر قسمتی که بتونه زده شده بود صاف و یکسان کنید. پس از آن باید سطح چوب زا پوشش داد که این کار را با رنگ مورد نظر خود انجام می‌دهید.  

بتونه چوب نوع تینری به صورت ژله و شفاف است که از مواد رقیق کننده و سلولز تشکیل شده است. از بتونه تینری می‌توان برای بتونه کردن زدگی‌های چوب‌های درشت بافت استفاده کرد. برای رقیق کردن این بتونه باید از تینر استفاده کرد که مانند سیلر عمل می‌کند. پس از اینکه کار بتونه انجام شد و از خشک شدن کامل آن مطمئن شدید، حتما باید سطح آن را سنباده کشید تا هر گونه برآمدگی سطح چوب از بین برود. این نوع بتونه برای سطوح چوبی که می‌خواهند رنگ‌های شفاف بزنند مناسب است و باعث افزایش زیبایی چوب می‌شود زیرا هیچگونه نشانه و اثری از بتونه‌ها قابل مشاهده نیست.

بتونه نوع همرنگی چوب از ترکیب مواد گل‌های معدنی، پودر گل سنگ، سریش، رنگ‌های پودری و آب تشکیل می‌شود. از این نوع بتونه می‌توان برای بتونه کردن حفره، سوراخ، کنده کاری‌های چوب استفاده کرد. پس از پر کردن قسمت‌های آسیب دیده چوب با بتونه همرنگی چوب باید روی آنها را آستری یا پوشش مطابق با رنگ چوب زد. ضمنا برای تهیه بتونه باید غلظت آن را در نظر گرفت زیرا هر چه غلظت آن بیشتر باشد، چسبندگی مواد روی سطوح چوبی بیشتر خواهد شد.