امروزه هنرهای بسیاری در زمینه چوب وجود داره که افراد رو به کار مشتاق می‌کنه. صنعت چوب جزء صنایعیه که تنوع زیادی رو میتونی از لحاظ فرم دهی و شکل دهی به یک محصول چوبی داد. افراد با ذوق و سلیقه خود به سمت یکی از هنرهای مربوط به این صنعت میرن و آثار چوبی نفیس و زیبایی رو خلق میکنن. از جذاب‌ترین این هنرها میشه به منبت اشاره کرد، البته هنرهای دیگه‌ای مانند معرق کاری، خراطی، پیکرتراشی و موارد مشابه دیگه نیز وجود داره که افراد نسبت به سلیقه و علاقه خود روی چوب کار میکنن. از منبت کاری تو ساخت سازه‌های چوبی مانند مبلمان، ویترین، صندلی، میز، تابلوهای تزیینی، کارهای ریز و ظریف مانند منبت روی قاشق و ظروف و غیره استفاده میشه. برای اجرای طرح‌های مختلف منبت روی چوب به ابزارهایی مثل انواع مغار، چکش، چوب مناسب منبت نیازه تا براساس طرحی که برای کار در نظر گرفته میشه، از آنها استفاده کرد. در ادامه به معرفی ابزارهای مورد نیاز و روش‌های مختلف منبت کاری می‌پردازیم، پس با مطالب زیر همراه باشین.
منبت کاری روی چوب چجوری انجام میشه؟
ذوق و سلیقه افراد تو کارهای هنری مختلف بسیار زیاد و متنوع هست؛ به طوری که شاید نشه طرح‌های مشابه هم پیدا کنی. منبت کاری روی چوب جزء این هنرهاس که از درون هر فرد طرح خاصی برای کار در نظر گرفته میشه. برای همین موضوع، کارها خاص و منحصر به فرد هنرمند میشه. تو صنعت چوب، هنر منبت رو به عنوان کنده کاری و اجرا نقش برجسته روی چوب می‌شناسن. منبت، فرم دادن و کار کردن روی عمق‌های مختلف چوبه. تسلط و شناخت کار منبت برای شروع کار بسیار مهمه تا فرد در حین کار دچار مشکل نشه و بدونه از چه نوع چوبی، چه ابزاری و چجوری باید استفاده کنه. مهمترین گزینه‌ای که هر هنرمند باید در هنر منبت کاری بهش توجه کنه، انتخاب چوب مناسب برای منبت کاریه. چوب‌هایی که میتونی برای منبت استفاده کنی، انواع گوناگونی داره که با شناخت اونا میتونی، کار با کیفیت‌تری رو اجرا کنی.
چه چوبی برای منبت کاری مناسبه؟
چوب‌های منبت باید بادوام، نرم و ریز بافت باشن تا به راحتی کار کنده کاری و تراشیدن روشون انجام بشه. همچنین این چوب‌ها باید محکم، بدون جوش و گره باشن تا حین کار با مشکلاتی مثل دفرمه شدن طرح مواجهه نشین. از انواع چوب‌های مناسب منبت میشه به چوب گردو، چوب راش، چوب چنار، چوب توسکا و چوب افرا اشاره کرد. چوب گردو یا جوز از بهترین چوب‌های منبته زیرا 300 طیف رنگ مختلف، خوش مغار و بافت خوبی داره. چوب راش در برابر ضربه و خمش از مقاومت بالایی برخورداره، به دلیل فراوانی و کیفیت خوب اون تو هنرهایی مثل منبت کاری بسیار استفاده میشه. این چوب رنگ قهوه‌ای مایل به سرخه و بافتی یکنواخت و مناسب داره. چوب توسکا نوعی چوب نرم و سبکه که رنگ سفید مایل به صورتی داره. به دلیل الیاف صاف و ریز بافتی که این چوب داره، برای منبت کاری نرم و خوش کاره. چوب افرا نوعی چوب نرم با رنگ سفید شیری تا کرمه که تو هنر منبت کاری ازش استفاده میشه.
6 سبک مختلف منبت روی چوب
منبت مثل هنرهای دیگه دارای سبک‌های مختلفی هست که نسبت به سلیقه افراد و نوع طرحی که قراره روی چوب اجرا کنن، در نظر گرفته میشه. از انواع سبک‌های منبت میشه به منبت سطحی، منبت نیمه عمیق یا بارولیف، منبت عمیق یا اورلیف و منبت حجم با پیکره اشاره کرد که هر کدوم این سبک‌ها رو میشه با هم ترکیب کرد و به انواع مختلف دیگه مثل منبت سنتی ایرانی، منبت فرنگی، منبت قالب سازی، منبت قلم زنی، منبت معرق، منبت مشبک تقسیم بشن.
- منبت سنتی ایرانی به صورت نیمه عمیق یا عمیق کار میشن که تراشیدن چوب از 1 تا 3 میلی‌متر روی سطح انجام میدن. به طوری که قسمت برجسته چوب اختلاف سطح و بلندی کمی نسبت به هم دارن و از شیب و انحنای سطحی ملایمی برخورداره.
- منبت فرنگی در زمان قاجار از اروپا به ایران آمد و بیشتر در مبلمان سازی ازش استفاده میکنن. در مواردی این نوع سبک با سبک منبت سنتی ایرانی ترکیب میشه. منبت فرنگی از سبک‌های نوع نیمه عمیق یا عمیقه، به طوری که عمق زمینه زیاد و به چند سانتی‌متر هم میرسه.
- منبت قالب سازی به عنوان قالب برای مهر یا قالب چاپ قلمکاری معرفی میشه. برای ساخت این مهر باید کنده کاری به نحوی انجام بشه که تمام قسمت‌های برجسته همسطح باشن تا زمان چاپ، همه نقش مهر یکجا روی رنگ و سطح منتقل بشن. سبک حجمی یا نیمه برجسته نیازی به روسازی نداره.
- منبت قلم زنی طرح‌های بسیار ریز و ظریف روی چوب هستن که برای اجرای طرح باید ابزارهای باریک در حد سوزن روی چوب‌های خیلی فشرده استفاده بشن.
- منبت معرق، تلفیقی از هنرهای معرق و منبته که براساس طرح، قسمت‌هایی از چوب دوربری میشه و جداگانه منبت کاری روی هر قطعه انجام میگیره. در نهایت طبق طرح، کنار هم میچسبن.
- منبت مشبک به شبکه بری معروفه. به صورتی که ابتدا طرح به زیرساخت کار منتقل میشه. سپس برخی از زمینه بریده شده و خارج میشه تا کار به صورت مشبک شده در بیاد. پس از اون روی قسمت‌های برجسته شروع به کنده کاری طرح میکنن.
ابزارهایی که برای منبت روی چوب نیاز داری
منبت کاری مثل هر هنر و کار روی چوب، برای اجرای طرح نیاز به یکسری ابزار آلات مشخص داره که باید با توجه به نوع کار در نظر گرفته بشن. برای منبت کاری، علاوه بر چوب مناسب به ابزارهایی مثل مغار، چکش، تیزکن مغار نیازه. مغار منبت انواع مختلفی داره که هر کدوم از سایزهای متفاوتی برخورداره. برای استفاده از مغار منبت باید از چکش استفاده کرد تا کنده کاری و تراش چوب راحت‌تر انجام بشه. در مواردی هم بعضی مغارهای منبت هستن که نیازی به چکش ندارن و فقط با فشار و حرکت دست میشه کنده کاری چوب رو انجام داد.
مغار منبت
پس از انتخاب چوب و طرح مناسب برای کار خود نوبت به استفاده از ابزار ضروری این هنر یعنی مغار میرسه. مغار یکی از ابزار آلات اولیه در هنر منبت کاریه که برای کنده کاری و تراشیدن چوب ازش استفاده میشه. مغار منبت انواع مختلفی مثل مغار تخت، مغار نیم باز، مغار گلویی و مغار شفره داره. هر کدوم از این مغارها کارکرد خاصی دارن که براساس نیاز مورد استفاده قرار می‌گیرن. همچنین از مغارهای نوع چاقویی و مشتی نیز میتونی برای تراشیدن منبت بسیار ریز و ظریف روی چوب مثل تراشیدن دسته قاشق هم استفاده کنی.
- مغار تخت یکی از مغارهای پایه در منبت کاری روی چوبه که سایزهای مختلفی داره. این نوع مغار دارای انواع مجزا سر کج، نیم باز و قاشقی نسبت به مغارهای دیگه هست. از مغار تخت برای کنده کاری روی سطوح صاف و مسطح چوب، تمیز کردن گوشه‌های چوب، حکاکی، خط انداختن خطوط و تراش دادن چوب استفاده میشه.
- مغار نیم باز برای دورگیری چوب پس از پیاده سازی طرح روی چوب مورد استفاده قرار میگیره. این مغار برای چوب‌های با انحنای ملایم کاربرد داره زیرا با استفاده ازش میتونی سطح چوب رو کنده کاری کرد و امکان کنده کاری عمیق با این نوع مغار وجود نداره.
- مغار گلویی از لحاظ ظاهری و شکل تیغه شبیه مغار نیم بازه. با این تفاوت که از این مغار برای کنده کاری عمیق چوب استفاده میشه و میتونی فرورفتگی‌های عمیقی روی چوب اعمال کنی.
- مغار شفره دارای تیغه‌هایی به صورت V شکله که اندازه‌های مختلفی داره و برای ایجاد خطوط روی سطح چوبی استفاده میشه. به این صورت که سایز کوچک اون برای ایجاد خطوط با پهنای کم و سایز بزرگ اون برای ایجاد خطوط با پهنای بیشتر کاربرد داره.
چکش
با توجه به اینکه برای منبت کاری روی چوب ابزارهای خاصی مورد نیازه تا کار برجستگی یا فرورفتگی طرح روی چوب اعمال بشه؛ برای این کار باید از طریق یک چکش ضربه‌هایی رو به ابزار وارد کرد تا بتونی به عمیق مورد نظر از طرح روی چوب برسی. چکش پلاستیکی برای ضربه زدن به دسته ابزارهایی مثل مغار و چاقو مورد استفاده قرار میگیره.
تیزکن مغار
از ابزارهای کاربردی در نجاری و کارگاه‌ها، مغاره که برای تراشیدن و پرداخت سطوح چوبی مورد استفاده قرار میگیره. این ابزار بعد از مدتی استفاده تیزی خودشو از دست میده و نمی‌تونی کامل و خوب مثل روز اول سطح چوب رو باهاش بتراشی و فرم بدی. تیغه‌های این ابزار رو میتونی از طریق راه‌ها و ابزارهای متفاوتی تیز کنی. یکی از آنها تیزکن مغار هست که برای کمک به راحت‌تر تیز کردن مغار ازش استفاده میشه. نحوه استفاده از تیزکن مغار به این صورته که باید تیغه مغار رو روی سطح سنباده‌ای دستگاه قرار بدی و با حرکت دادنش تیغه مغار رو تیز کنی.
قیمت انواع ابزار آلات منبت کاری روی چوب
برای اطلاع از قیمت انواع ابزار آلات منبت کاری روی چوب لطفا به تگ قیمت محصول مراجعه فرمایید و در صورت نیاز به مشاوره قبل از خرید، با چوبینر تماس حاصل نمایید.